آس سولفام پتاسیم و آسپارتام هر دو از انواع شیرین کننده های مصنوعی میباشند. از این ترکیب به عنوان جایگزین قند استفاده میشود. چراکه بدون آنکه باعث افزایش کالری مواد غذایی شوند، طعم شیرینی را به غذا میبخشند. از این ترکیبات به طور گسترده در مواد غذایی گوناگون استفاده میشود. البته انواع مختلف شیرین کننده های مصنوعی در بازار وجود دارد که ما در این مقاله تنها به دو مورد از آنها یعنی آسپارتام و آبه سولفام کا میپردازیم.
آسپارتام از جمله شیرین کننده های مصنوعی رایج است که به عنوان جایگزین معمولی قند استفاده میشود. این ترکیب با اینکه کالری بسیار کمی دارد اما تقریباً 200 برابر شیرین تر از شکر است. در حال حاضر در بیش از 5000 محصول وجود دارد و بیش از 150 میلیون نفر در سراسر جهان از آن استفاده میکنند. آسپارتام از نظر شیمیایی یک نوع متیل استر اسید آسپارتیک/فنیل آلانین است.
این ترکیب شیمیایی به دلیل تأثیراتی که بر بدن میگذارد مورد بررسی گروه های سیاسی و پزشکی قرار گرفته است. در حال حاضر در طیف گستردهای از محصولات وجود دارند. به طور کل در مصرف هر نوع شیرین کننده مصنوعی، بهترین راه ایمن این است که از آن کم مصرف کنید.
چراکه این ترکیبات با اینحال مواد شیمیایی محسوب میشوند؛ مصرف بیش از حد مواد شیمیایی میتواند عوارض جانبی و خطرناکی داشته باشد. با حذف غذاها و نوشیدنی های بدون قند یا شیرین شده مصنوعی از رژیم غذایی خود انجام دهید. افزایش مصرف آب نیز میتواند در صورت مصرف آسپارتام عوارض احتمالی آن را از بین ببرد. در حال حاضر سازمان FDA ایمنی آسپارتام را برای مصارف انسانی تائید نموده است.
آس سولفام پتاسیم که معمولا با نام آسه سولفام K یا Ace K نیز شناخته میشود؛ یک شیرین کننده مصنوعی بدون کالری است. این شیرین کننده با نام های تجاری Sunett و Sweet One نیز شناخته میشود. درواقع آس سولفام پتاسیم نوعی نمک پتاسیم محسوب میشود که حاوی متیلن کلرید است. این شیرین کننده 200 برابر شیرین تر از ساکارز و شبیه آسپارتام است.
هنگامی که از این شرین کننده در غلظت های بالا بکار گرفته میشود دارای طعم بسیار تلخی بوده که میتوان با افزودن فروات سدیم با آن مقابله نمود. از آن در ترکیب بستنی، غلات صبحانه، چاشنی ها، سوپ ها، کنسانتره های نوشیدنی، نوشیدنی های گازدار، مرباجات، آدامس و نوشیدنی های الکلی استفاده میشود.
بزرگترین خطر مرتبط با Ace K و سایر شیرین کننده های جایگزین مشابه سرطانزایی آنها است. اگرچه این موضوع توسط FDA تائید نشده و مصرف آن در محصولات مصرفی انسان ایمن است.
بزرگترین تفاوت آسپارتام و آس سولفام پتاسیم از نظر بحث جامعه علمی و پزشکی است. آسپارتام بسیار مورد تحقیق قرار گرفته و به یکی از آزمایش شدهترین افزودنی های غذایی در تمام دوران تبدیل شده است. از طرف دیگر آزمایشات بسیار کمی در مورد اثرات آسه سولفام کا انجام صورت گرفته است. اما هر دوی آنها توسط FDA تصویب مورد تایید شدهاند.
هر دوی این شیرین کننده های مصنوعی تقریباً 200 برابر شیرین تر از شکر هستند. اما در رابطه طعم و مزه آنها باید گفت که آسه سولفام پتاسیم طعم بسیار تلخی دارد اما آسپارتام فاقد چنین ویژگی است.
در طول هضم و جذب موادغذایی که این شیرین کننده ها در ترکیبات خود دارند، همه نمک های مصرفی به اجزای تشکیل دهنده تجزیه میشوند. آسپارتام به عنوان دی پپتید به آمینواسیدها متابولیزه شده و آس سولفام پتاسیم از طریق کلیه ها دفع میگردند. این قندها برای بیماران دیابتی مفید بوده و برای دندان ها ضرری ندارند. با این حال نگرانی های زیادی مطرح شده و عوارض جانبی نیز گزارش شده است. بهترین توصیه این است که مصرف آنها را محدود کنید تا دچار عوارض جانبی نشوید.