دکستروز نوعی قند گلوکز و مونوساکارید است که به عنوان قند ساده شناخه میشود. این ترکیب از نشاستهی ذرت بدست میآید و از انواع شیرین کننده ها محسوب میشود. اما نسبت به قند تهیه شده از نیشکر حدود 20 درصد شیرینی کمتری دارد. نوع بی آب آن به شکل کریستالی یا پودری است. باتوجه به آنکه قندهای ساده نسب به قندهای پیچیده در بدن انسان زودتر و راحتتر متابولیزه میشوند، از دکستروز بیآب به طور گستردهای به عنوان مکمل غذایی و شیرین کننده در تولید مواد غذایی استفاده میشود.
از این قند ساده بجز در غذاها، در نوشیدنی ها، خوراک دام، داروسازی و صنایع مختلف دیگر نیز استفاده میشود.. از دکستروز در صنایع مختلف برای کاربردها و مصارف گوناگونی استفاده میشود، برای مثال از آن به عنوان:
بازار dextrose همواره داغ بوده و از متقاضیان زادی برخوردار است. باتوجه به آنکه این نوع قند از ذرت بدست یمآید، ارگانیک بوده و ضرری برای بدن ندارد. همچنین به دلیل ماندگاری طولانی و طعم شیرین، تقاضای آن در سطح جهانی همواره در حال افزایش است. این ماده معمولاً به صورت بلوری تولید میگردد تا استفاده، ذخیره و حمل و نقل آن آسان شود. از دیگر کاربردهای دکستروز در صنایع مختلف میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دکستروز یک ترکیب ایده آل برای ایجاد تعادل شیمیایی میان شیرینی های لبنی و تخمیر شده است. علاوه بر آن باعث ماندگاری این محصولات نیز میشود. در لبنیات منجمد نظیر بستنی، آب نبات یخی، یخ های آب و سایر دسرهای منجمد از dextrose برای ایجاد شیرینی ملایم و مطلوب آنها استفاده میشود. این عامل باعث بهبود مزه و ویژگی های خوب ذوب میگردد.
ظرفیت آن برای فشار دادن نقطه انجماد به بهبود قابلیت جابجایی بستنی مخلوط شده در دمای -18 درجه سیلسیوس کمک میکند. همچنین در انواعی نوشیدنی های شیر مانند شکلات و یا طعم های دیگر، از آن به طور گسترده برای کنترل شیرینی کلی در ترکیب با سایر قندها استفاده میشود. علاوه بر این، این قند به دللی ساختار سادهای که دارد، انرژی سریعی را تحویل میدهد.
از دکستروز میتوان در نوشیدنی هایی نظیر نوشیدنی های انرژی زا، آبجو و نوشیدنی های الکلی که در محصولات آبجو کم کالری به عنوان منبع کربوهیدرات قابل تخمیر برای کاهش کالری استفاده میشود، استفاده کرد.
در انواع داروهای خوراکی، دکستروز میتواند در درمان بیماری های مختلف و تقویت کننده های مواد مغذی بکار گرفته شود. اسید گلوکورونیک در هنگام ترکیب با مواد سمی موجود در بدن مانند الکل در کبد، ترکیبات غیر سمی را ایجاد کرده و آنها را همراه با ادرار از بدن انسان خارج میکند. ئر نتیجه نقش سم زدایی نیز دارد.
در صنایع دامپزشکی، این نوع گلوکز ممکن است به طور مستقیم برای آشامیدنی استفاده شود و یا در داروهای مختلف حیوانی به عنوان حامل بکار گرفته شود. با توجه به آنکه فاقد پیروژن است از آن به طور وسیع در تزریق انسان و حیوان در بیمارستان استفاده میشود.
از دکستروز میتوان در فرمولاسیون محصولات حمام، محصولات پاک کننده، آرایش چشم، محصولات مراقبت از پوست، محصولات آرایشی و مراقبت از مو در محصولات آرایشی و بهداشتی و محصولات مراقبت شخصی بکار گرفت. علاوه بر آن از این قند به عنوان ماده بافر کننده دامپزشکی و مکمل غذایی در کشاورزی، خوراک دام،خوراک طیور مانند غذای خانگی استفاده میشود.