سدیم هیدروکسید یا سود سوزآور

سود سوزآور، سدیم هیدروکسید یا کاستیک سودا (caustic soda) با فرمول شیمیایی NaOH، ازقوی ترین باز های موجود می باشد که در مصارف بسیاری کاربرد دارد و بیشتر به صورت‌ پرک دانه‌ای و بلوک‌های قالبی بفروش می رود. این ماده یک ترکیب یونی جامد سفید رنگ می باشد که از ⁺Na و ^–OH تشکیل شده است. این ترکیب، به شدت در آب انحلال پذیر است و به راحتی رطوبت و کربن دی اکسید موجود در هوا را جذب می کند؛ 

کاربرد سود سوزآور

سدیم هیدروکسید به عنوان یک باز قوی در صنعت بسیار کاربرد دارد و از مواد شیمیایی مهم محسوب می شود. همانطور که اشاره شد این ترکیب در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارد که از جمله از آن ها می توان در تولید مواد شیمیایی، ابریشم مصنوعی، خمیر کاغذ و کاغذ، در تولید رنگ، آلومینیوم، مواد پتروشیمی و پارچه، صابون و مواد شوینده اشاره کرد.

همچنین در آزمایشگاه‌ها برای تعیین غلظت اسیدهای مجهول در تیتراسیون اسید_باز از محلول قلیایی سدیم هیدروکسید استاندارد استفاده می کنند. 

سود سوزآور در دو نوع مایع و جامد در کارخانه‌ها تولید می‌شود که کاربردهای سود کاستیک پرک در صنعت بسیار وسیع تر می باشد.

در ادامه به برخی از کاربردهای سود سوزآور اشاره می شود:

خمیر کردن شیمیایی: در مقادیر بالا بمنظور خمیرکردن چوب برای ساختن کاغذ و فیبر های باز تولیدی، استفاده می شود.

تخریب بافت زنده: محلول این ماده در آب می تواند بافت های بدن موجودات را از بین ببرد و با انداختن جسد در آن می توان جسد را نابود کرد. درواقع سدیم هیدروکسید با تخریب ساختار پروتئین های بدن باعث نابودی بدن شود. این ماده خورنده است و برای بدن بسیار مضر است و در صورت تماس با پوست می تواند سبب سوختگی شدیدی شود.

حل کردن فلزات و ترکیبات آمفوتری: بازهای قوی به آلومینیوم حمله می کنند. این ترکیب با آلومینیوم و آب واکنش داده و باعث آزادسازی گاز H2 می شود و درنتیجه باعث جداسازی آلومینیوم می شود.

آماده سازی مواد غذایی: از این ماده می توان برای شستن یا پوست کندن میوه ها و سبزیجات، آماده سازی قهوه و شکلات، تولید رنگ کارامل، تولید نوشیدنی های بدون الکل و سفت کردن بستنی اشاره کرد. همچنین در جهت تلخی زدایی از زیتون نیز استفاده می‌شود.

عامل پاک کنندگی: این ترکیب در صنعت بیشتر با نام کاستیک سودا شناخته می شود که حتی می تواند چربی ها را به خوبی در خود حل کند؛ همین ویژگی سبب شده آن را به عنوان ماده شوینده ای خوب تبدیل بشناسند؛ در خیلی اوقات برای شویندگی آنرا با در آب گرم حل می کنند.

تصفیه آب: همانطور که گفته شد این ماده یک باز قوی است و همانطور که در جریان هستید باز ها سبب افزایش PH می شوند. با بالا رفتن pH آب بعد از اضافه کردن این ماده به آن، آب خوردنگی کمتری برای لوله های انتقال ایجاد می کند؛ همچنین افزودن NaOH به آب، باعث کاهش یافتن مقدار فلزاتی مانند قلع و مس و دیگر فلزات سمی می شود.

صنعت سیمان و بتن: از سود سوزآور در بعضی ترکیبات سیمان نیز استفاده می شود.