رنگ غذایی

تارترازین با فرمول شیمیایی C16H9N4Na3O9S2 یک ترکیب شیمیایی می‌باشد که در صنایع غذایی به عنوان ماده رنگی استفاده می‌شود. رنگ یکی از مشخصات مهم و اولیه مواد غذایی محسوب می‌شود. هرچقدر که یک غذا از طعم، شکل و بوی خوشایندی برخوردار بوده اما رنگ جذاب و دوست داشتنی نداشته باشد، می‌تواند هر فردی را از خوردن خود صرفه نظر کند. درواقع رنگ ماده غذایی مانند شکل، اندازه، طعم و مزه از خصوصیات حسی محسوب می‌شود و در نقش راهنمای چشمی کیفیت عمل می‌کند. به همین منظور برای خوش رنگ کردن و یا یکنواختی و یکسان‌ کردن فرآورده‌های غذایی از رنگ‌ها استفاده می‌شود.

تارترازین

تارترازین یک ماده شیمیایی است که دارای رنگ زرد لیمویی تا نارنجی می‌باشد. از این ترکیب به عنوان رنگ غذایی به محصولات افزوده می‌شود. از جمله ویژگی این رنگ می‌توان به مقاومت و عدم تغییرپذیری آن در PH‌های بین 3 تا 8، پایداری در برابر نور و گرما و عدم تغییر در محیط‌‌های قندی 10 درصد اشاره کرد اما در مقابل اکسیژن واکنش پذیر است و فرایند اکسایش صورت می‌گیرد. انحلال پذیری آن در 100 گرم آب و در دمای اتاق برابر با 20 گرم می‌باشد.

بسته به تولید کننده یا شخصی که غذا را تهیه می‌کند، بسیاری از غذاها به نسبت های مختلفی حاوی تارتازین هستند. محصولات حاوی تارتازین معمولاً شامل غذاهای تجاری فرآوری شده‌ایی می‌باشد که دارای رنگ زرد یا سبز مصنوعی هستند.

مواد غذایی دارای تارترازین

این ماده اغلب در رنگ زرد روشن از پر کردن لیمو در کالاهای پخته شده استفاده می شود. در زیر لیستی از مواد غذایی که در آن‌ها ممکن است تارترازین وجود داشته باشد، مشاهده می‌کنید:

دسرها و شیرینی جات: بستنی، زیر یخ و بستنی، شیرینی و شیرینی جات سخت (مانند خرس‌های صمغی ، غذاهای مارشملو Peeps و …)، آب نبات پنبه‌ای، پودینگ فوری و ژلاتین، میکس کیک، پودر کاستارد، مارزیپان، بیسکویت و کلوچه‌ها.
نوشیدنی‌ها: نوشیدنی های غیر الکلی، نوشیدنی‌های انرژی زا و ورزشی‌، مخلوط نوشیدنی های پودر شده، آب میوه‌ها.
میان وعده‌ها: چیپس ذرت، چیپس سیب زمینی، آدامس و پاپ کورن.
چاشنی‌ها و مواد پخش شده: مربا ، ژله (خصوصا طعم نعناع)، مارمالاد، خردل، ترب کوهی، ترشی (سایر محصولات حاوی ترشیجات مانند سس تارتار) و سس‌های فرآوری شده.
سایر غذاهای فرآوری شده: غلات (مانند غلات ذرت ، موسلی و …)، سوپ‌های فوری، رشته فرنگی، میوه پوره، فلفل دلمه ای.

عوارض تارترازین

با توجه به تحقیقات صورت گرفته در صنایع غذایی و بر اساس نظریه آزمایشگاه‌های غذای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران، پودر رنگی تارترازین می‌تواند بیماری‌هایی از قبیل بروز نشانگان بیش فعالی کودکان، معضلات و افزایش گوارشی و آسمی، تومورهای تیروئیدی، تشدید سردردهای میگرنی، تاری‌دید، عوارض کبدی و کلیوی، بروز حساسیت‌های پوستی مختلف مانند و پوپورا (بيماری که در آن نقاط بنفش متمايل به قرمز روی پوست يا تغيير رنگ‌هايی مثل خون‌مردگی زير پوست ظاهر می‌شود) را به همراه داشته‌باشد. به همین جهت این ماده شیمیایی از فهرست رنگ‌های مجاز ایران حذف شده و استفاده از آن در مواد غذایی غیر قانونی است.