اسید اسکوربیک یا ویتامین C از جمله ویتامین های ضروری بدن است. این ویتامین از جمله ویتامین های محلول در آب بوده که در رشد و نمو طبیعی تاثیر گذار است و به بدن شما در جذب آهن کمک می‌نماید. بدن انسان قادر به جذب و تولید اسید اسکوربیک نیست به همین جهت باید از طریق مواد غذایی تامین شود. برای اکثر افراد، یک پرتقال یا یک فنجان توت فرنگی، فلفل قرمز خرد شده یا کلم بروکلی ویتامین C کافی برای روز را فراهم می‌کند.

همچنین در یکی از مقالات به تفاوت اسید سیتریک و اسید اسکوربیک پرداختیم. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به آن مراجعه کنید.

علائم گوارشی در پی مسمومیت اسید اسکوربیک

اسید های محلول در آب نسبت به اسیدهای محلول در چربی خطر کمتر دارند با اینحال استفاده بیش از حد آنها خطرناک است. شایع ترین عارضه جانبی مصرف زیاد اسید اسکوربیک، مسمومیت با ویتامین C و ناراحتی گوارشی است. این عارضه از طریق خوردن غذاهای حاوی ویتامین C اتفاق نمی‌افتد، بلکه از طریق مصرف ویتامین به صورت مکمل رخ می‌دهد.

عموما مصرف بیش از 200 میلی گرم قرص ویتامین سی باعث بروز علائم گوارشی می‌شود. رایجترین این علائم که در پی مصرف بیش از حد رخ می‌دهد، اسهال و حالت تهوع است. اگر با مسمومیت اسید اسکوربیک با مشکلات گوارشی روبرو هستید، کافی است دوز مکمل خود را کاهش داده و یا از مصرف مکمل های ویتامین C کاملاً خودداری نمایید.

اضافه بار آهن بواسطه مسمومیت اسید اسکوربیک

در پی یکسری واکنش های بیوشیمیایی، ویتامین سی باعث افزایش جذب آهن می‌شود. این اسید می‌تواند به آهن غیر هم دار که در غذاهای گیاهی وجود دارد، متصل شود. آهن غیر هِم به همان میزان آهن گروه هم دار، توسط بدن جذب نمی‌شود. اسید اسکوربیک با این نوع آهن پیوند داده و جذب بدن را برای شما بسیار آسان می کند. این یک فرایند مهمی است، خصوصا برای افراد گیاه خواری که بیشتر آهن بدن خود را از این نوع غذاها بدست می‌آورند.

مطالعات حاکی از آن هستند که در افراد بزرگسال با مصرف 100 میلی گرم ویتامین C همراه با یک وعده غذایی، جذب آهن 67% افزایش پیدا می‌کند. با این حال، افرادی که شرایطی دارند که تجمع بار آهن، بدن را به خطر می‌اندازد، مانند هموکروماتوز، باید در استفاده از مکمل های ویتامین سی محتاط باشند.

در این حال مصرف بیش از حد اسید اسکوربیک می‌تواند باعث تجمع بار آهن در بدن شود. درنتیجه ممکن است به قلب، کبد، لوزالمعده، تیروئید و سیستم عصبی مرکزی آسیب جدی برساند. البته اگر شرایطی ندارید که باعث افزایش جذب آهن می‌شود، اضافه بار آهن بسیار بعید است. 

خطر ابتدا به سنگ کلیه در پی مسمومیت ویتامین C

اضافه‌ی ویتامین C بدن به صورت اگزالات، دفع می‌شود. اگزالات از طریق کلیه ها و بصورت ادرار از بدن خارج می‌گردد. با این حال، تحت برخی شرایط  اگزالات ممکن است به مواد معدنی متصل شده و کریستال هایی ایجاد نماید که می‌تواند منجر به تشکیل سنگ کلیه شود. در تحقیقات صورت گرفته مشخص گشته است که بزرگسالانی که مکملهای  1000 میلی گرم ویتامین C را دو بار در روز به مدت 6 روز مصرف کرده‌اند، مقدار اگزالات دفع شده 20 درصد افزایش یافت.

افزایش اگزالت می‌تواند منجر به سنگ کلیه، خصوصاً اگر مقادیر بیش از 2000 میلی گرم مصرف باشد، شود. نارسایی کلیه در افرادی که بیش از 2000 میلی گرم در روز مصرف کرده‌اند نیز گزارش شده است. اما، این شرایط به خصوص در افراد سالم بسیار نادر است.

مقدار عامل مسمویت

اسید اسکوربیک محلول در آب است و پس از مصرف، مقدار زیادی از آن توسط  بدن دفع می کند. درواقع مصرف زیاد آن به طور کلی بسیار دشوار و تقریبا غیر ممکن است. در افراد سالم، هر ویتامین C اضافی که بیش از مقدار توصیه شده روزانه مصرف شود، به راحتی از بدن دفع می‌گردد. در مفهومی ساده‌تر، شما باید 29 پرتقال یا 13 عدد فلفل دلمه‌ای مصرف کنید قبل از اینکه میزان مصرف بالاترین حد را داشته باشد.

با این حال، خطرات مصرف بیش از حد ویتامین C در هنگام مصرف مکمل در افراد بیشتر است و در برخی شرایط مصرف بیش از حد ویتامین نیز ممکن است. اگر ترجیح می دهید از مکمل اسید اسکوربیک استفاده کنید، بهتر است یکی را انتخاب کنید که بیش از ۱۰۰٪ نیاز روزانه شما را نداشته باشد. این مقدار 90 میلی گرم در روز برای مردان و 75 میلی گرم در روز برای زنان است.