شکر همواره یکی از ترکیبات اصلی برای شیرین کردن مواد غذایی است. با این وجود استفاده‌ی زیاد از آن منجر به بروز بیماری‌ها و عوارض مختلفی مانند چاقی، بیماری‌های قلبی، دیابت و سرطان می‌شود. بسیاری از افراد از شیرین کننده‌های دیگر مانند شکر نارگیل، ملاس، عسل و شربت افرا به جای قند استفاده می‌کنند؛ اما این مواد تنها در مقادیر کمی فروکتوز و مقدار کمی ماده مغذی ممکن است با قند متفاوت باشند، درنتیجه کبد نمی‌تواند آن‌ها را از هم تشخیص دهد.

برای استفاده کمتر از شکر و جلوگیری از عوارض ناشی از آن، امروزه روش‌های زیادی برای شیرین سازی غذاها بکار گرفته می‌شود. در ادامه به معرفی انواع شیرین کننده‌های کم کالری می‌پردازیم که از آن‌ها به منظور شیرین کردن و رساندن طعم غذا به مزه دلخواه استفاده می‌شود.

انواع شیرین کننده‌های کم کالری

شیرین کننده‌های کم کالری به شیرین کننده‌هایی گفته می‌شود که حاوی کالری کمی می‌باشند اما از شدت شیرینی بیشتری در هر گرم نسبت به شیرین کننده های دارای کالری بالا برخوردار هستند. از انواع شیرین کننده‌های کم کالری می‌توان به استویا، اریتریتول و زایلیتول اشاره کرد که در ادامه به بررسی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم:

1. استویا

این شرین کننده از برگ‌های گیاه Stevia rebaudiana بدست می‌آید. برگ‌های این گیاه دارای چندین ترکیب شیرین کننده در خود می‌باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به stevioside و rebaudioside A اشاره کرد. این ترکیب‌های شیرین کننده مذکور هر دو صدها برابر بیشتر از شکر قدرت شیرین کنندگی دارند، اما با این حال هیچ کالری در آن‌ها ذخیره نشده است.

قرن‌هاست که در آمریکای جنوبی از این گیاه برای اهداف مختلفی استفاده می‌شود. علاوه بر خواص شیرین کننده، استویا دارای خواص دارویی و درمانی نیز می‌باشد، به طوری که:

• فشار خون بالای افراد را تا 16-14 درصد کاهش دهد و هیچ تاثیری بر فشار خون طبیعی یا خفیف رو به بالا نداشته باشد.
• منجر به کاهش قند خون در افراد دیابتی می‌شود.
• سبب کاهش حساسیت به انسولین و بهبود آن می‌شود.
• باعث کم شدن کلسترول LDL اکسید شده می‌شود.
• موجب کاهش وجود پلاکت در عروق می‌گردد.

2. اریتریتول

یک نوع الکل قندی می‌باشد که به طور طبیعی در میوه های خاصی وجود دارد. پودر آن نیز از طریق فرآیندهای صنعتی تولید و عرضه می‌شود. اریتریتول دارای 0.24 کالری در هر گرم است؛ به عبارت دیگر، این ماده دارای 6 درصد کالری در مقدار مساوی با قند می‌باشد. با این حال این ترکیب سبب افزایش قند خون یا سطح انسولین نمی‌شود و هیچ تأثیری بر روی چربی خون مانند کلسترول یا تری گلیسیرید ندارد.

اریتریتول از طریق روده جذب و از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. با اینکه این الکل قندی بسیار ایمن است اما مصرف بیش از حد آن سبب بروز مشکلات گوارشی می‌شود؛ همچنین این شیرین کننده هیچ فایده‌ای برای سلامتی ندارد. اریتریتول دارای طعمی مانند قند دارد.

3. زایلیتول

یک نوع الکل قندی می‌باشد که شیرینی آن همانند شکر است. زایلیتول دارای 2.4 کالری در هر گرم می‌باشد؛ به بیان دیگر، این ماده دارای دو سوم کالری در مقدار مساوی با قند است. این ماده مانع از پوسیدگی سریع دندان و پوکی استخوان می‌شود، همچنین در موش صحرایی موجب تراکم استخوان شده است.

زایلیتول میزان انسولین موجود در خون را افزایش نمی‌دهد. با این حال، مصرف دوزهای بالای آن می تواند باعث عوارض گوارشی شود. زایلوتین را از دسترس سگ‌ها دور نگهدارید چرا که برای آن‌ها بسیار سمی است.